?irket’in CEO’sunun fiilinin daval?lar?n sorumlulu?una yol açmas?na ili?kin aç?klamalar?m?zBorç ili?kilerinin yap?s? gere?i yard?mc? ki?iler kullan?lmaktad?r.
Doktrinde ifa yard?mc?s? olarak adland?r?lan bu kimselerin borca ili?kin ifa ve ifaya haz?rl?k sürecinde borca ayk?r? davran??lar sergileyerek sebep olacaklar? zararlardan borçlu sorumlu olacakt?r. Kusursuz sorumluluk durumlar?na ili?kin özel bir görünüm ?ekli olan yard?mc? ki?inin fiilinden do?an sorumluluk eski ve yeni borçlar kanunumuzda kendisine yer bulmu?tur. Borçlunun tüzel veya gerçek ki?i olmas? bu sorumluluk bak?m?ndan ehemmiyet arz etmez.Türk Borçlar Kanunu’nun 116. Maddesi üç f?kradan müte?ekkil bulunup yard?mc? ki?inin borca ayk?r? fiilinden ve davran???ndan alacakl? taraf?nda do?an zararlar?n tazmininde borçluyu sorumlu tutmaktad?r. Bir kimsenin yard?mc? ki?i say?labilmesi için borcun ifas?na kat?lmas?n?n borçlunun r?zas?na dayanmas? yeterlidir. Ortaya ç?kan zarar bak?m?ndan ise yard?mc? ki?inin fiilinin borcun ihlali niteli?i ta??mas? yeterlidir.
Aldatma Türk Borçlar Kanunu 36. Maddesinde düzenlenmi?tir. Madde metnine göre ” Taraflardan biri, di?erinin aldatmas? sonucu bir sözle?me yapm??sa, yan?lmas? esasl? olmasa bile, sözle?meyle ba?l? de?ildir. Üçüncü bir ki?inin aldatmas? sonucu bir sözle?me yapan taraf, sözle?menin yap?ld??? s?rada kar?? taraf?n aldatmay? bilmesi veya bilecek durumda olmas? hâlinde, sözle?meyle ba?l? de?ildir.”Aldatma (hile) bir irade sakatl??? çe?idi olmakla beraber borçlunun veya 3.
ki?inin etkisiyle ortaya ç?kan bir durumdur. Aktif olarak örne?in; yalan beyanlarla gerçekle?tirilebilece?i gibi pasif olarak bildirilmesi gereken önemli hususlar?n bildirilmemesi ?eklinde olabilir. Aldatma bir haks?z fiil te?kil eder ve sözle?meden dönme d???nda aldatmaya maruz kalana tazminat isteme imkan? do?urur. Culpa in contrahendo sorumlulu?u, süreçsel nitelik ta??yan sözle?melerin kurulu? a?amalar?nda taraflar?n birbirlerine kar?? güven ve dürüstlük çerçevesi d???ndaki fiilleri neticesinde zarar vermeleri halinde ortaya ç?kan bir sorumluluk türüdür.
Türk Medeni Kanunu’nun 2. maddesinde düzenlenen “dürüstlük kural?” bu kurumun Türk Özel Hukuku’ndaki tezahürü niteli?indedir. K Yard?mc? ki?i borca ayk?r?l?k te?kil ederek güven, özen ve dürüstlük ilkesini ihlal etmek suretiyle bir zarara sebep oldu?u takdirde TBK m.116 hükümleri uygulanacakt?r. Culpa in contrahendo kurumuna Yarg?tay Hukuk Genel Kurulu taraf?ndan da çe?itli kararlarda yer verilmi?tir.Yard?mc? ki?i, borçluya ba?l? veya ba??ms?z olabilir.
Bu durum sorumluluk bak?m?ndan bir etkiye sahip de?ildir. Tüzel ki?iliklerde de borçlar?n ifas?nda organlar?n d???nda kalan personel yard?mc? ki?i say?l?r.Yarg?tay kararlar?nda yard?mc? ki?inin fiilinden do?an sorumluluk somut bir görünüm kazanm??t?r. U?ur Karpuzman, Karpuzo?lu Sanayi ve Ticaret Anonim ?irketi nezdinde genel müdürlük (CEO) yapmaktad?r. Daval? vekilinin beyan etti?i üzere kendisi ?irkette yönetici olmakla beraber ?irketin yönetim kurulunda de?ildir. Aç?klamak gerekirse kendisi ?irket bak?m?ndan ‘Organ d??? personel’ niteli?indedir.Organ d??? personeller yukar?da da bahsetti?imiz üzere Türk Borçlar Kanunu kapsam?nda yard?mc? ki?i niteli?indedir. Yard?mc? ki?ilerin borca ayk?r? fiilleri neticesinde borçlu sorumlu tutulmu?tur.
Uyu?mazl??a kaynakl?k eden sözle?menin kurulma sürecinde gerçekle?tirilen hukuki inceleme s?ras?nda, ?irkete 1.400.000 Türk Liras? tutar?nda bir borca ili?kin olarak tebli? edilen ihtarnamenin gizlenmesi yönünde talimat verdi?i ortaya ç?km??t?r. 10.000.
000 Türk Liras? ödenmesi öngörülen bir sözle?me bak?m?ndan 1.400.000 Türk Liras? tutar?ndaki bir borca ili?kin ihtarnamenin gizlenmesi Türk Borçlar Kanunu Bak?m?ndan Aldatma niteli?indedir. Ayn? zamanda müvekkilimiz Türkarpuz G?da Yat?r?mlar? Sanayi veTicaret A.? bak?m?ndan bir zarar ortaya ç?karaca?? a?ikard?r.
Ayr?ca sözle?menin kurulmas?na yönelik süreçte taraflar aras?nda mevcut olmas? gereken güven, özen ve dürüstlük, ihtarnamenin müvekkillerimizin yürüttü?ü hukuki inceleme s?ras?nda gizlenmesiyle aç?k bir ?ekilde ihlal edilmi?tir. Culpa in contrahendo mevcuttur. ?fa yard?mc?s? niteli?indeki CEO U?ur Karpuzman’?n yapt??? Aldatma ve Culpa in Contrahendo nedeniyle Türk Borçlar Kanunu 116. Maddesi uyar?nca Daval?lar Dolgun Karpuz, Olgun Karpuz ve Kelek Karpuz sorumludur. Daval?lar?n sorumsuzluk yönündeki iddialar? isabetsizdir.
